🔧Weg met de alfamythe, hallo moderne hondentraining
Als hondentrainer hoor ik het helaas nog al te vaak:
“Mijn hond wil dominant zijn.”
Of: “Hij wil de baas zijn, toch?”
Het idee dat honden voortdurend bezig zijn om de rangorde in huis te bepalen is hardnekkig — en eerlijk is eerlijk, het klinkt op het eerste gehoor logisch. Maar dit hele dominantieverhaal is gebaseerd op een misverstand dat zijn oorsprong vindt in… een wolvenroedel in gevangenschap uit de jaren ’60.
Tijd om die mythe te ontleden! 🕵🏼
De oorsprong van het dominantieverhaal 🐺
In de jaren ’60 voerde de Zwitserse bioloog Rudolf Schenkel onderzoek uit naar wolvengedrag. Hij observeerde hoe wolven met elkaar omgingen en beschreef een duidelijke hiërarchie, waarin één “alpha-wolf” de rest van de roedel domineerde. Dit werd al snel de leidende theorie over hoe honden zich ook zouden gedragen, aangezien ze dezelfde voorouders hebben als wolven.
Maar hier zit het eerste probleem: Schenkel baseerde zijn studie op wolven in gevangenschap. Niet op wilde wolven. Het ging om een groep onbekenden (geen familie), bij elkaar gezette dieren in een onnatuurlijke omgeving (er was geen ontsnappingsmogelijkheid, geen natuurlijk territorium, geen prooidieren), met beperkte toegang tot bronnen zoals voedsel – vergelijk het met mensen in een overvol studentenhuis die elkaar niet kennen. Natuurlijk ontstaan er spanningen en competitie.
Wat zeggen latere studies dan wel? 🔬
Latere veldstudies, onder andere van de beroemde bioloog David Mech in de jaren ’90, lieten iets heel anders zien. In het wild leven wolven meestal in familieverband: een ouderpaar met hun jongen. Er is geen strijd om dominantie, maar eerder een samenwerking gericht op overleving. De “alpha” is simpelweg de ouder, geen tirannieke leider die zijn status moet verdedigen.
David Mech zelf heeft later afstand genomen van zijn eerdere gebruik van de term “alpha” en erkende dat de oude theorieën misleidend waren. Toch blijven termen als “dominant”, “de baas zijn” of “pack leader” hardnekkig hangen, vooral in de hondenwereld.
Wat betekent dit voor honden? ❓
Honden zijn sociale dieren, ja, en ze communiceren via lichaamstaal, signalen en gedragingen. Maar dat betekent niet dat ze elke kans aangrijpen om “de baas te worden”.
Ze leven al tienduizenden jaren samen met mensen. Ze zijn geëvolueerd om met ons samen te werken — niet om ons te overheersen.
Gedrag zoals op de bank springen, voor je uit lopen tijdens een wandeling, of zelfs grommen, betekent meestal iets anders dan “dominantie”.
Waar kan het dan wel om gaan:
- Comfort (de bank ligt gewoon lekker)
- Opwinding of onzekerheid
- Ander looptempo
- Slechte communicatie van ons als eigenaar
- Onduidelijkheid, verwarring of angst
- Vraag om afstand
- …
En waarom gaan honden soms wél in conflict met elkaar?
- Verdediging van bronnen (slaapplaats, voer, speeltje, aandacht eigenaar…)
- Reproductie
- Zelfbescherming
Weg met de alfamythe, hallo moderne hondentraining 👋🎓
De moderne kijk op hondengedrag is gebaseerd op samenwerking, wederzijds respect en positieve bekrachtiging. In plaats van te denken in termen van “de baas zijn”, kunnen we beter focussen op:
- Duidelijke communicatie
- Consistentie
- Belonen van gewenst gedrag (in plaats van ongewenst gedrag te willen corrigeren)
Als trainer kijk ik o.a. naar wederzijds respect, connectie, motivatie, emotie en communicatie. Wat wil de hond bereiken met zijn gedrag? Wat voelt hij? Wat heeft hij nodig?
Moderne, beloningsgerichte training is gebaseerd op:
- Vertrouwen en veiligheid
- Heldere grenzen, zonder dwang of intimidatie
- Leren via positieve associaties (en dus ook sneller en duurzamer)
Je hoeft niet de “alpha” te zijn om leiding te geven.
Jij bent geen roedelleider, jij bent een gids, een leider.
En een goede gids luistert net zo goed als hij stuurt.
Je hoeft je hond niet te overheersen om een goede relatie met hem te hebben.
Sterker nog: dat kan juist schade toebrengen aan het vertrouwen tussen jou en je hond.
Tot slot: tijd om de alfawolf met pensioen te sturen 🧓🐺➡️🏖️
Het idee dat honden voortdurend strijden om dominantie is achterhaald en schadelijk. Het komt voort uit verouderde observaties van wolven in gevangenschap – een situatie die nauwelijks te vergelijken is met het leven van onze huisdieren.
Laat dus vooral je hond op de bank liggen, als je dat zelf oké vindt. Als we écht willen dat honden zich goed gedragen én zich goed vóelen, moeten we stoppen met achterhaalde ideeën over dominantie. Ze zijn niet alleen onnauwkeurig, ze kunnen ook schadelijk zijn.
Dus: geen alfageroep meer. Geen “pack leader” toestanden. Wel samenwerking, begrip en moderne training op maat. Want een gehoorzame hond begint met een mens die goed luistert.
💬 Wil je weten hoe jij beter met jouw hond kunt samenwerken zonder te grijpen naar oude dominantieregels? Neem gerust contact op voor een kennismaking of consult. 🐕🦺📩
Samen maken we van jouw hond de beste versie van zichzelf — zonder strijd, mét plezier.